Vlaanderen legt samen met transportsector basis vast voor regelgeving rond emissievrije levering

Op 20 juni 2024 ondertekende TLV de kaderovereenkomst ‘duurzame stedelijke logistiek’. Deze tekst legt afspraken vast tussen de Vlaamse overheid, lokale overheden en private sectoren om op termijn te komen tot een emissievrije belevering van de Vlaamse steden. Het document moet de basis vormen voor een uniforme en heldere regelgeving.

Precies om deze uniformiteit te kunnen waarborgen is TLV mee ingestapt in een intensief en constructief stakeholdertraject van zes maanden. Alleen door mee aan tafel te zitten met alle betrokken partijen, kan je als sectororganisatie druk leggen op dit dossier. Tijdens dit traject werd gesproken over vrijstellingen, individuele toelatingen, handhaving, flankerende maatregelen (waaronder subsidies voor voertuigen en laadinfrastructuur) en het ambitieniveau.

De uitkomst werd neergeschreven in een kaderovereenkomst. Hierin worden afspraken gemaakt over de flankerende maatregelen, rolverdeling en prioriteiten waarin alle partijen zich kunnen vinden. Het gaat onder meer over de integratie van ZES (zero-emissiezones voor stadslogistiek) in het mobiliteitsbeleid van steden en gemeenten én het uitwerken van regelgeving, over de implementatie van handhavingssystemen én het stimuleren van de modal shift tot monitoring en evaluatie én het aanbieden van emissievrije vervoermiddelen en laadinfrastructuur. Deelnemende steden en gemeenten moeten ook de eigen vloot emissievrij maken, laad- en tankinfrastructuur hiervoor voorzien en gunningscriteria in hun aanbestedingen opnemen die emissievrije belevering aanmoedigen.

Geen verplichte invoering

Voor TLV is het belangrijk dat er in de tekst geen sprake is van een verplichte invoering van een zogenaamde ZES. Steden en gemeenten kunnen vrijwillig zo’n ZES invoeren. Al wil Vlaanderen toch liefst dat minstens alle centrumsteden dit zouden doen. Als een stad of gemeente de intentie heeft om een ZES in te voeren, dan zal dit ten minste 18 maanden van tevoren moeten aangekondigd worden.

Voor nieuw aangekochte bestelwagens is het nu de bedoeling om vanaf 2027 emissievrij te zijn, voor alle andere bestaande voertuigen binnen die categorie is dat 2033. Voor nieuwe N2- en N3-vrachtwagens en -tractoren is het ambitieniveau 2029, voor alle bestaande voertuigen werd dat 2035. Ook voor de toegelaten euronormen van voertuigen is een ambitieniveau opgenomen in de overeenkomst. Zo werd vastgelegd dat Vlaanderen de meest vervuilende voertuigen (voertuigen ouder dan 15 jaar) uit stadskernen weert.

Voertuigen waarvoor nog geen betaalbaar zero emissie-alternatief beschikbaar is, kunnen een vrijstelling krijgen. Die geldt tot wanneer dit zero emissie-alternatief wel beschikbaar is. Om in aanmerking te komen moet een voertuig wel vermeld zijn op een limitatieve lijst. Deze lijst wordt jaarlijks geactualiseerd. De verwachting is dat deze lijst steeds korter zal worden door de technologische evolutie. Daarnaast zijn er dezelfde vrijstellingen die vandaag al gelden in lage-emissiezones. Dit is onder andere het geval voor uitzonderlijke voertuigen.

Individuele toelating

Naast de vrijstellingen, kan je in een aantal gevallen een individuele toelating kopen. Dit is onder meer het geval voor emissievrije voertuigen met een lange levertermijn. Zo kan je de continuïteit van je transporten blijven garanderen wanneer de levering van het zero-emissievoertuig op zich laat wachten. Ook voertuigen die slechts uitzonderlijk in een ZES komen, kunnen een toelating aankopen. Je kan tot 12 keer per jaar en per ZES toegang krijgen, mits betaling van een toetredingskost. Deze betalende individuele toelating kan tot 24 uur na betreding zone aangevraagd worden. Het aankopen van een individuele toelating zal per ZES-zone moeten gebeuren. Om in aanmerking te komen moet er aan bepaalde voorwaarden voldaan zijn.

Om zero-emissiezones voor stadslogistiek zo eenvoudig mogelijk in te voeren, blijkt dat een handhavingssysteem aan de hand van slimme (ANPR-)camera’s het meest geschikt is. Tegelijkertijd zijn wegcontroles het meest aangewezen om buitenlandse voertuigen te vatten.

Met deze kaderovereenkomst kan een volgende Vlaamse Regering een regelgevend kader opstellen voor emissievrije zones voor vrachtvervoer in Vlaamse steden. Wanneer de Vlaamse Regering deze stappen gezet heeft, kunnen steden en gemeenten daarmee verder aan de slag gaan en dit opnemen in hun bestuursakkoord. Vlaamse steden zullen dus zelf kunnen beslissen op welk moment ze een zero-emissiezone invoeren. Tot slot zullen de transportsector en de steden betrokken worden in het vervolgtraject via een evaluatiecommissie.

‍

De verschillende tolwegenuitbaters in Frankrijk lijken de beweging te hebben ingezet om de gigantische tolpleinen te vervangen door tolpoorten. Na de A79 wordt een nieuwe autosnelweg tot ‘flux libre’ omgebouwd.  

Deze vrije doorstroming zorgt voor minder oponthoud, een betere verkeersveiligheid en een beter klimaat. Voertuigen moeten tijdens het aanschuiven aan de péages minder stoppen en optrekken en de vrijgekomen ruimte wordt terug aan de natuur gegeven.

Op de autosnelweg tussen Parijs en Caen in Normandië, de A14 en de A13, zullen in de loop van dit jaar alle tolpleinen verdwijnen en vervangen worden door tolpoorten boven de snelweg. Voor voertuigen die met een tolbakje zijn uitgerust (vb. TLV-OBU), verandert er niets. Via de nieuwe tolpoorten worden deze automatisch uitgelezen.

Hoe het werkt?

De tolpoorten zijn uitgerust met sensoren om de voertuigcategorie te bepalen, antennes om de tolkastjes te detecteren en camera’s die foto’s nemen van de nummerplaat van de voertuigen die niet met een tolkastje zijn uitgerust.

De eerste tolpleinen zijn intussen verwijderd, met name de sites in Montesson en Chambourcy op de A14. Tegen het einde van dit jaar moeten alle tolpleinen op de A13 zijn weggewerkt, zodat het gehele traject in free flow komt.

Geen tolkastje? Online betalen binnen de 72 uur

Bestuurders van voertuigen die niet met een tolregistratietoestel zijn uitgerust, moeten ten laatste 72 uur na de passage online betalen op de website van tolweguitbater Sanef: www.sanef.com.

Bij niet-betaling binnen de 72 uur, ontvangt de houder van het voertuig (kan ook een leasingmaatschappij zijn) een uitnodiging tot betalen. Het te betalen tolbedrag wordt dan verhoogd met een boetebedrag van 90 euro.

Bij betaling binnen de 15 dagen na ontvangst van de boete, wordt het boetebedrag teruggebracht naar 10 euro. Bij betaling tussen 15 dagen en twee maanden na ontvangst van de boete, blijft het boetebedrag gehandhaafd op 90 euro.

Wie twee maanden na ontvangst van de brief van Sanef nog niet heeft betaald, zal het boetebedrag zien oplopen tot 375 euro.

Het is handig om bij de eerste betaling van een tolpassage, een account aan te maken op www.sanef.com. Op die manier word je per mail op de hoogte gebracht over recente passages.

Sanef stelt een telefoonnummer ter beschikking, waar gebruikers terecht kunnen voor bijkomende vragen: 0033 (0)9 708 08 709.

‍

Op 19 juni 2024 ondertekende TLV de “kaderovereenkomst zero-emissie stadslogistiek”.

Deze tekst legt afspraken vast tussen de Vlaamse overheid, lokale overheden en private sectoren om op termijn te komen tot een emissievrije belevering van de Vlaamse steden. Het document moet de basis vormen voor een uniforme en heldere regelgeving.

Precies om deze uniformiteit te kunnen waarborgen is TLV mee ingestapt in deze kaderovereenkomst. Door mee aan tafel te zitten met alle betrokken partijen, hebben we kunnen druk leggen op dit dossier. Zo hebben we een verplichte invoering van een zogenaamde zero-emissiezone voor stadslogistiek (ZES) kunnen tegenhouden. Steden zullen vanaf 2027 een ZES kunnen invoeren, maar worden niet verplicht. Of ze dit ook effectief zullen doen, bepalen ze volledig zelf… TLV verwacht dat slechts een klein aantal steden die keuze zal maken.

TLV kon ook de timing van de invoering van een ZES opschuiven in de tijd. Vlaanderen had eerst 2025 vooropgesteld. In de overeenkomst is dat opgeschoven naar ten vroegste 2027 voor nieuwe bestelwagens (N1) en 2029 voor nieuwe zware vrachtwagens (N2 en N3). Met je bestaande moderne Euro 6 vloot kan je in elk geval op aandringen van TLV nog meerdere jaren een ZES binnen, voor alle zware vrachtwagen tot 2035.

TLV drong ook aan op het belang van randvoorwaarden. In de overeenkomst staat hoe belangrijk voldoende laadinfrastructuur zal zijn en dat controle, ook op buitenlanders, cruciaal is. En we benadrukten het cruciaal aspect van subsidie voor de aanschaf van emissievrije voertuigen, zo lang zero-emissie meer kost dan de dieseltruck. Er komen ook vrijstellingen en individuele toelating om (tijdelijk) met een euro 6- of euro 7-voertuig in de stad binnen te komen.

In ons volgende TLV magazine gaan we dieper in detail in op de inhoud van deze kaderovereenkomst.  

‍