Vlaanderen legt samen met transportsector basis vast voor regelgeving rond emissievrije levering

Op 20 juni 2024 ondertekende TLV de kaderovereenkomst ‘duurzame stedelijke logistiek’. Deze tekst legt afspraken vast tussen de Vlaamse overheid, lokale overheden en private sectoren om op termijn te komen tot een emissievrije belevering van de Vlaamse steden. Het document moet de basis vormen voor een uniforme en heldere regelgeving.

Precies om deze uniformiteit te kunnen waarborgen is TLV mee ingestapt in een intensief en constructief stakeholdertraject van zes maanden. Alleen door mee aan tafel te zitten met alle betrokken partijen, kan je als sectororganisatie druk leggen op dit dossier. Tijdens dit traject werd gesproken over vrijstellingen, individuele toelatingen, handhaving, flankerende maatregelen (waaronder subsidies voor voertuigen en laadinfrastructuur) en het ambitieniveau.

De uitkomst werd neergeschreven in een kaderovereenkomst. Hierin worden afspraken gemaakt over de flankerende maatregelen, rolverdeling en prioriteiten waarin alle partijen zich kunnen vinden. Het gaat onder meer over de integratie van ZES (zero-emissiezones voor stadslogistiek) in het mobiliteitsbeleid van steden en gemeenten én het uitwerken van regelgeving, over de implementatie van handhavingssystemen én het stimuleren van de modal shift tot monitoring en evaluatie én het aanbieden van emissievrije vervoermiddelen en laadinfrastructuur. Deelnemende steden en gemeenten moeten ook de eigen vloot emissievrij maken, laad- en tankinfrastructuur hiervoor voorzien en gunningscriteria in hun aanbestedingen opnemen die emissievrije belevering aanmoedigen.

Geen verplichte invoering

Voor TLV is het belangrijk dat er in de tekst geen sprake is van een verplichte invoering van een zogenaamde ZES. Steden en gemeenten kunnen vrijwillig zo’n ZES invoeren. Al wil Vlaanderen toch liefst dat minstens alle centrumsteden dit zouden doen. Als een stad of gemeente de intentie heeft om een ZES in te voeren, dan zal dit ten minste 18 maanden van tevoren moeten aangekondigd worden.

Voor nieuw aangekochte bestelwagens is het nu de bedoeling om vanaf 2027 emissievrij te zijn, voor alle andere bestaande voertuigen binnen die categorie is dat 2033. Voor nieuwe N2- en N3-vrachtwagens en -tractoren is het ambitieniveau 2029, voor alle bestaande voertuigen werd dat 2035. Ook voor de toegelaten euronormen van voertuigen is een ambitieniveau opgenomen in de overeenkomst. Zo werd vastgelegd dat Vlaanderen de meest vervuilende voertuigen (voertuigen ouder dan 15 jaar) uit stadskernen weert.

Voertuigen waarvoor nog geen betaalbaar zero emissie-alternatief beschikbaar is, kunnen een vrijstelling krijgen. Die geldt tot wanneer dit zero emissie-alternatief wel beschikbaar is. Om in aanmerking te komen moet een voertuig wel vermeld zijn op een limitatieve lijst. Deze lijst wordt jaarlijks geactualiseerd. De verwachting is dat deze lijst steeds korter zal worden door de technologische evolutie. Daarnaast zijn er dezelfde vrijstellingen die vandaag al gelden in lage-emissiezones. Dit is onder andere het geval voor uitzonderlijke voertuigen.

Individuele toelating

Naast de vrijstellingen, kan je in een aantal gevallen een individuele toelating kopen. Dit is onder meer het geval voor emissievrije voertuigen met een lange levertermijn. Zo kan je de continuïteit van je transporten blijven garanderen wanneer de levering van het zero-emissievoertuig op zich laat wachten. Ook voertuigen die slechts uitzonderlijk in een ZES komen, kunnen een toelating aankopen. Je kan tot 12 keer per jaar en per ZES toegang krijgen, mits betaling van een toetredingskost. Deze betalende individuele toelating kan tot 24 uur na betreding zone aangevraagd worden. Het aankopen van een individuele toelating zal per ZES-zone moeten gebeuren. Om in aanmerking te komen moet er aan bepaalde voorwaarden voldaan zijn.

Om zero-emissiezones voor stadslogistiek zo eenvoudig mogelijk in te voeren, blijkt dat een handhavingssysteem aan de hand van slimme (ANPR-)camera’s het meest geschikt is. Tegelijkertijd zijn wegcontroles het meest aangewezen om buitenlandse voertuigen te vatten.

Met deze kaderovereenkomst kan een volgende Vlaamse Regering een regelgevend kader opstellen voor emissievrije zones voor vrachtvervoer in Vlaamse steden. Wanneer de Vlaamse Regering deze stappen gezet heeft, kunnen steden en gemeenten daarmee verder aan de slag gaan en dit opnemen in hun bestuursakkoord. Vlaamse steden zullen dus zelf kunnen beslissen op welk moment ze een zero-emissiezone invoeren. Tot slot zullen de transportsector en de steden betrokken worden in het vervolgtraject via een evaluatiecommissie.

‍

Het Sociaal Fonds Transport en Logistiek (SFTL) heeft een plan om het tekort aan vrachtwagenchauffeurs in de transportsector aan te pakken. Hoewel er nog een lange weg te gaan is, zijn de eerste resultaten van de aanpak van het SFTL al zichtbaar.

In de top 10 van beroepen waar al jaren een tekort aan is, zien we dat er ongeveer 5.000 vrachtwagenchauffeurs voor de Belgische transportsector worden gezocht. Naast de beroepsfederaties voor transport en logistiek die zich inzetten voor de sector, bestaat er in België een fonds voor bestaanszekerheid dat zich onder andere engageert voor de opleiding van vrachtwagenchauffeurs en het imago van het beroep. Twee belangrijke hefbomen om deze grote uitdaging aan te pakken.

‘Avontuurlijke jobs’: een nieuwe impuls voor een beroep dat hunkert naar vrijheid  

In april 2020 lanceerde SFTL avontuurlijkejobs.be, een campagne voor het grote publiek die alle relevante informatie over het beroep van vrachtwagenchauffeur samenbrengt, om zo de vele facetten en voordelen ervan te onthullen. De campagne focust op de carrières van mensen met een passie voor dit beroep. Hun getuigenissen illustreren hoe de dierbare waarden vrijheid en veiligheid hen voor dit beroep hebben doen kiezen. En om potentiële kandidaten tot actie aan te zetten, is het principe eenvoudig en effectief: een vragenlijst om in enkele vragen te weten te komen welk traject het meest geschikt is voor toekomstige chauffeurs, een formulier om contact op te nemen en een kaart met alle potentiële werkgevers in hun omgeving. Het team van consultants van het SFTL biedt elke potentiële kandidaat persoonlijke ondersteuning op basis van zijn of haar beroepssituatie en vaardigheden.

Een grondige opleiding, partnerships en innovaties om talent te vinden en ontwikkelen

Al sinds zijn oprichting investeert het SFTL in opleidingen om bepaalde belangrijke doelgroepen voor de toekomst van de sector aan te trekken. Vandaag zijn er drie opleidingstrajecten beschikbaar om alle geïnteresseerden in het beroep te ondersteunen. Er wordt ook geïnvesteerd in de kwaliteit van de opleidingsmiddelen, vooral in scholen. Een kort overzicht:

Vrachtwagens van de nieuwste generatie en virtuele technologie voor de scholen

Twaalf secundaire scholen voor beroepsonderwijs bieden momenteel een opleiding tot vrachtwagenchauffeur aan voor leerlingen vanaf 14 jaar. Daarvoor stelt het SFTL 60 vrachtwagens ter beschikking die aan de opleiding zijn aangepast. Er doen meer dan 600 leerlingen aan mee. Het SFTL kondigt met trots de opening aan van de opleiding tot vrachtwagenchauffeur in twee nieuwe scholen, respectievelijk in Dendermonde in september 2024 en in Doornik in september 2025.

Werkzoekenden zo dicht mogelijk bij de werkelijkheid van het werkveld opleiden

Het tweede vormingsdomein is de opleiding van werkzoekenden. Hiervoor werkt het SFTL samen met VDAB in Vlaanderen, Forem in Wallonië en Logisticity in Brussel. Deze samenwerking wordt operationeel gemaakt met een vloot vrachtwagens die het SFTL ter beschikking stelt en waarbij de opleidingsorganisaties voor werkzoekenden trainers met minstens vijf jaar ervaring in de sector inzet. Op die manier krijgen de kandidaten een kwalitatieve opleiding die de realiteit van het beroep zo dicht mogelijk benadert, zowel met hun trainer die alle facetten van het vak beheerst, als aan boord van een vrachtwagen van de nieuwste generatie.

Het Sociaal Fonds Transport en Logistiek ondersteunt ook bedrijven die aanwerven via de opleidingsprogramma’s IBO van VDAB, FPI van Actiris IBU van ADG en PFI van Forem. Deze programma's ondersteunen bedrijven die zich engageren om hun kandidaten gedurende een bepaalde periode op te leiden.

Partnerschappen, stimuli en individuele ondersteuning voor de omscholing van werknemers uit andere sectoren

In 2023 lanceerde het Sociaal Fonds Transport en Logistiek een nieuw opleidingstraject waarmee werknemers uit andere sectoren in de transportsector aan de slag kunnen gaan. Het opleidingsprogramma 'Future Drivers' van het SFTL betaalt hun opleiding (geschatte kosten van 7.000 euro) zodat ze hun C- en/of CE-rijbewijs kunnen halen en de vaardigheden kunnen opdoen die ze nodig hebben om in het beroep te stappen.

Het SFTL begeleidt kandidaten die eerder al een selectieprocedure hebben doorlopen op basis van hun intrinsieke motivatie en huidige functie, om er zeker van te zijn dat zij goed in de sector zullen kunnen werken. Om zoveel mogelijk potentiële kandidaten te bereiken, werkt het SFTL nauw samen met het opleidingsfonds voor uitzendkrachten Travi.

Elke potentiële kandidaat krijgt persoonlijke begeleiding door het team van het Sociaal Fonds Transport en Logistiek, op basis van zijn of haar beroepssituatie en vaardigheden. De consultants van SFTL werken op maat van elk profiel, zodat geen enkele potentiële kandidaat aan de kant van de weg blijft staan. Iedereen die dit avontuur wenst aan te gaan, kan terecht op de website avontuurlijkejobs.be.

Bron: SFTL

‍

De verschillende tolwegenuitbaters in Frankrijk lijken de beweging te hebben ingezet om de gigantische tolpleinen te vervangen door tolpoorten. Na de A79 wordt een nieuwe autosnelweg tot ‘flux libre’ omgebouwd.  

Deze vrije doorstroming zorgt voor minder oponthoud, een betere verkeersveiligheid en een beter klimaat. Voertuigen moeten tijdens het aanschuiven aan de péages minder stoppen en optrekken en de vrijgekomen ruimte wordt terug aan de natuur gegeven.

Op de autosnelweg tussen Parijs en Caen in Normandië, de A14 en de A13, zullen in de loop van dit jaar alle tolpleinen verdwijnen en vervangen worden door tolpoorten boven de snelweg. Voor voertuigen die met een tolbakje zijn uitgerust (vb. TLV-OBU), verandert er niets. Via de nieuwe tolpoorten worden deze automatisch uitgelezen.

Hoe het werkt?

De tolpoorten zijn uitgerust met sensoren om de voertuigcategorie te bepalen, antennes om de tolkastjes te detecteren en camera’s die foto’s nemen van de nummerplaat van de voertuigen die niet met een tolkastje zijn uitgerust.

De eerste tolpleinen zijn intussen verwijderd, met name de sites in Montesson en Chambourcy op de A14. Tegen het einde van dit jaar moeten alle tolpleinen op de A13 zijn weggewerkt, zodat het gehele traject in free flow komt.

Geen tolkastje? Online betalen binnen de 72 uur

Bestuurders van voertuigen die niet met een tolregistratietoestel zijn uitgerust, moeten ten laatste 72 uur na de passage online betalen op de website van tolweguitbater Sanef: www.sanef.com.

Bij niet-betaling binnen de 72 uur, ontvangt de houder van het voertuig (kan ook een leasingmaatschappij zijn) een uitnodiging tot betalen. Het te betalen tolbedrag wordt dan verhoogd met een boetebedrag van 90 euro.

Bij betaling binnen de 15 dagen na ontvangst van de boete, wordt het boetebedrag teruggebracht naar 10 euro. Bij betaling tussen 15 dagen en twee maanden na ontvangst van de boete, blijft het boetebedrag gehandhaafd op 90 euro.

Wie twee maanden na ontvangst van de brief van Sanef nog niet heeft betaald, zal het boetebedrag zien oplopen tot 375 euro.

Het is handig om bij de eerste betaling van een tolpassage, een account aan te maken op www.sanef.com. Op die manier word je per mail op de hoogte gebracht over recente passages.

Sanef stelt een telefoonnummer ter beschikking, waar gebruikers terecht kunnen voor bijkomende vragen: 0033 (0)9 708 08 709.

‍