Eerste zero-emissiezones zijn een feit

Op 1 januari 2025 hebben veertien steden en gemeenten in Nederland een zero-emissiezone ingevoerd. In de loop van de komende jaren komen er hier nog zestien andere locaties bij. Naast de al eerder aangekondigde overgangsmaatregelen, kan er in sommige gevallen ook een ontheffing worden aangevraagd.

Zero-emissiezones zijn stadsdelen waar dus alleen voertuigen zijn toegelaten die geen schadelijke stoffen uitstoten. De steden en gemeenten in kwestie zijn Amersfoort, Amsterdam, Assen, Delft, Den Haag, Eindhoven, Gouda, Leiden, Maastricht, Nijmegen, Rotterdam, Tilburg, Utrecht en Zwolle. Op de website www.opwegnaarzes.nl vind je gemeente per gemeente gedetailleerde informatie over de exacte omvang van deze zero-emissiezones. Op diezelfde website vind je ook informatie over de invoeringsdatum van andere zones.

Overgangsmaatregelen

Zoals eerder al aangekondigd werden er vorig jaar al overgangsmaatregelen besloten. Hierbij wordt gekeken naar de eerste inschrijvingsdatum van het voertuig.

- Euro 6 bakwagens met een datum eerste inschrijving tussen 1 januari 2017 en 31 december 2019, hebben tot 1 januari 2028 toegang tot de zero-emissiezones;

- Euro 6 bakwagens met een datum eerste inschrijving tussen 1 januari 2020 en 31 december 2024 hebben tot 1 januari 2030 toegang tot de zero-emissiezones;

- Euro 6-trekkers met een datum eerste inschrijving tussen 1 januari 2017 en 31 december 2024, hebben tot 1 januari 2030 toegang tot de zero-emissiezones.

Voertuigen die sinds 1 januari van dit jaar voor het eerst werden ingeschreven, moeten een uitstootvrije aandrijving hebben om toegang te hebben tot de zero-emissiezones in Nederland.

Voor de voertuigen die onder de overgangsmaatregelen vallen, moet er geen ontheffing worden aangevraagd.

Ontheffingen

De Nederlandse overheid voorziet ook enkele gevallen waarbij een ontheffing kan worden aangevraagd. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om een ontheffing aan te vragen wegens lange levertijden van een emissievrij voertuig, een ontheffing voor vrachtwagens die niet emissievrij verkrijgbaar zijn en een ontheffing in verband met bedrijfseconomische omstandigheden. Ondernemers die tijdelijke financieringsproblemen ondervinden, kunnen een ontheffing aanvragen als ze kunnen aantonen dat de aankoop van een emissievrije vrachtwagen tijdelijk niet haalbaar is.

Twaalf keer per kalenderjaar is het mogelijk om een dagontheffing aan te vragen. Een dagontheffing kan ook met terugwerkende kracht worden aangevraagd op voorwaarde dat de aanvraag gebeurt de dag volgend op de passage door een zero-emissiezone. Een dergelijke ontheffing is enkel geldig in de gemeente waarvoor ze werd aangevraagd. Een ontheffing kost 30 euro.

De online aanvraagtool voor ontheffingen is alleen maar beschikbaar voor voertuigen met een Nederlandse nummerplaat. Voor buitenlandse voertuigen kan de gebruiker een aanvraag per post of per e-mail indienen op het mailadres info@emissieloket.nl.  

Handhaving

Zoals in eerde publicaties al aangegeven, zullen de gemeenten die op 1 januari van dit jaar een ZES-zone hebben ingevoerd, de eerste vier maanden alleen maar een waarschuwing geven. Vanaf 1 mei 2025 zullen overtredingen gesanctioneerd worden.

‍

Grotere aftrek voor zero emissie

Voor bepaalde investeringen kan je een investeringsaftrek toepassen. In dat geval mag je een bepaald percentage van de investering aftrekken van de belastbare winst. Deze investeringsaftrek werd recent grondig hervormd.

Niet alle investeringen komen in aanmerking voor de aftrekregeling. Het moet gaan om materiële of immateriële nieuwe investeringen die je in België uitsluitend voor professionele doeleinden gebruikt. De investeringen moeten bovendien geactiveerd zijn op de balans en op minstens drie jaar afschrijfbaar zijn.

Voor investeringen uitgevoerd in 2024 (aanslagjaar 2025) bestaat de investeringsaftrek uit een zogenaamde basisaftrek van 8%, die soms kan worden verhoogd tot 12,5% (gespreide aftrek). Deze basisaftrek is enkel van toepassing op investeringen van ondernemers die voldoen aan de fiscale definitie van een kleine onderneming. Dit houdt in dat er voor het laatst afgesloten boekjaar niet meer dan één van volgende criteria wordt overschreden:

• jaargemiddeld personeelsbestand: 50 werknemers;

• jaaromzet exclusief btw: 11.250.000 euro;

• balanstotaal: 6.000.000 euro.

Daarnaast bestaan er nog een aantal specifieke aftrekken voor deze ondernemers: de verhoogde aftrek van 15,5% voor digitale investeringen en de verhoogde aftrek van 22,5% voor beveiligingsinvesteringen. Verder zijn er heel wat verhoogde aftrekken die ook grote ondernemingen kunnen toepassen, zoals de verhoogde aftrek van 31,5% voor de vergroening van het wegtransport.

Hervorming 2025

Op 1 januari werd de investeringsaftrek grondig hervormd. Voortaan zijn de percentages vast zonder koppeling aan de indexatie zoals tot vorig jaar wel het geval was.
De basisaftrek bedraagt vanaf dit jaar 10% voor wie voldoet aan de definitie van kleine onderneming. Gaat het om digitale investeringen, dan verdubbelt dit tot 20%. Hieronder vallen onder ander investeringen in software en apparatuur ter ondersteuning van digitale betalings- en facturatiesystemen, digitale boekhoudsystemen en digitale systemen voor de beveiliging van informatie- en communicatietechnologie.

De gespreide basisaftrek wordt afgeschaft. Ook de verhoogde aftrek voor beveiligingsinvesteringen wordt afgeschaft. Voor investeringen in emissievrije vrachtwagens en elektrische laadinfrastructuur voor vrachtwagens geldt voortaan een aftrek van 40% voor kleine ondernemingen en 30% voor grote ondernemingen. Het maximale bedrag dat voor de aftrek in aanmerking komt, is beperkt tot 500.000 euro per investering.

Je zal voor deze aftrek bij je belastingaangifte een attest moeten toevoegen dat de bevoegde overheid aflevert. Daaruit moet blijken dat de investering in overeenstemming is met één van de door de overheid gepubliceerde lijsten van investeringen. Het attest moet ook duidelijk maken dat de investering geen onredelijke schade voor het leefmilieu met zich meebrengt.

‍

Minister Annick De Ridder publiceert haar beleidsnota

Vlaams minister voor Mobiliteit en Openbare Werken Annick De Ridder heeft haar beleidsnota ingediend. Hierin legt de minister uit hoe zij het deel rond mobiliteit in het regeerakkoord zal uitvoeren. Wij gingen voor jou door de tekst.

De eerste prioriteit van de minister is het verbeteren van de infrastructuur. Niets te vroeg. Onze sector betaalt meer dan genoeg kilometerheffing. TLV ijvert er al jaren voor dat de opbrengsten hiervan exclusief voor onderhoud en uitbreiding van de infrastructuur zouden gebruikt worden. Tijdens de komende vijf jaar trekt de Vlaamse regering 3,2 miljard euro extra uit voor investeringen. Meer dan de helft hiervan gaat naar Mobiliteit en Openbare Werken. Dat wordt dus hét investeringsdepartement van de nieuwe regering.

Er zal worden ingezet op het onderhoud van bestaande wegen, bruggen en tunnels. Daarnaast wil men ook gericht investeren. Dit betekent wel dat er keuzes zullen moeten worden gemaakt. In het regeerakkoord zijn al een aantal projecten concreet vermeld. Zo wordt verder gewerkt aan de optimalisatie van de Ring rond Brussel en de Ring rond Antwerpen.

Aanpassingen aan kilometerheffing

Zoals bepaald in de Europese tolrichtlijn, moeten de tarieven van de kilometerheffing voortaan variëren in functie van de CO2-uitstoot van voertuigen. Vlaanderen streeft ernaar om dit vanaf 1 juli 2026 te implementeren. Daarnaast is er sprake van om de kilometerheffing te optimaliseren om bijvoorbeeld nachtlogistiek te bevorderen. Zo zou de prijs per kilometer ’s nachts bijvoorbeeld kunnen verlagen. Het is niet duidelijk hoe veel transporten men hoopt te kunnen verschuiven naar de nacht. TLV heeft alvast duidelijk gemaakt dat eerst een hele reeks juridische en praktische belemmeringen moeten weggewerkt worden alvorens een vervoerder kan overwegen om transporten ’s nachts te gaan uitvoeren. TLV verwacht hier toch inspanningen van de Vlaamse regering om dit mogelijk te maken. De regering wil ook bekijken hoe via optimalisatie van de kilometerheffing een verschuiving van vrachtwagens naar bestelwagens vermeden kan worden.

Vrachtwagenparkeren

In de beleidsnota werd ook een passage opgenomen over vrachtwagenparkeren. Die stelt dat het stallen van vrachtwagens in de eerste plaats een verantwoordelijkheid is van logistieke spelers zelf. Tegelijk erkent de minister dat er in Vlaanderen nood is aan bijkomende parkeerfaciliteit. Daarom zal gekeken worden waar bijkomende en goed bereikbare parkings voor vrachtwagens kunnen uitgebouwd worden. De focus wordt hierbij gelegd op het versterken van de aantrekkelijkheid van economische polen. TLV dringt alvast verder aan op het versneld creëren van de broodnodige bijkomende capaciteit. Maar men mag niet enkel oog hebben voor de uitbouw van parkings in de buurt van economische polen. De sector wordt gekenmerkt door het grote aandeel van zeer kleine vervoerders die vaak geen eigen terrein hebben en waarbij de chauffeurs het voertuig mee naar huis moeten nemen.

Nieuwe wetgeving

Op vlak van toekomstige regelgeving, is TLV tot slot tevreden dat tegen medio 2026 een kwalitatieve, nieuwe regelgeving rond de LZV wordt uitgewerkt. Ook de beperkende drempels voor zero-emissie voertuigen zullen verder weggewerkt worden.

‍

In november werden, naast de vooraf aangekondigde flitscontroles, opnieuw enkele gerichte controleacties uitgevoerd. Met name één controle, specifiek gericht op het verbod op de normale weekendrust in het voertuig door te brengen en één controle gericht op het pakketvervoer.  

TLV had op maandag 11 november de gelegenheid aanwezig te zijn tijdens een gezamenlijke controleactie van verschillende politie- en inspectiediensten op twee parkings in Zeebrugge. Meer dan de helft van de, quasi uitsluitend buitenlandse, gecontroleerde voertuigen was in overtreding: de chauffeur bracht zijn lange weekendrust door in de cabine van het voertuig. Daarnaast werden nog andere zware overtredingen vastgesteld, zoals illegale arbeid, inbreuken op de detacheringsregels en inbreuken op de verplichte terugkeer van de chauffeur. Eén chauffeur van buiten de EU bleek al maanden in zijn voertuig door te brengen. Balans van de controles: een kleine 200.000 euro aan boetes, uitgeschreven ten laste van de werkgever/vervoerder.  

In de dagen naar aanloop van Black Friday werd een actie opgezet, specifiek gericht op de koeriersbedrijven. Ook hier werd in bijna de helft van de gecontroleerde voertuigen een overtreding vastgesteld, gaande van illegale tewerkstelling tot uitkeringsfraude.  

Beide controles duiden nogmaals aan hoe belangrijk het is om gericht te controleren op bestaande wetgeving. Zonder controle heerst bij bepaalde bedrijven immers een gevoel van straffeloosheid. En net deze bedrijven duiken onder de prijs, lappen alle regels aan hun laars en zorgen voor een gigantische druk op onze Belgische vervoerders die wel alle moeite doen om de regels te respecteren, hoe moeilijk ook.  

Het is dan ook overbodig te stellen dat eerlijke concurrentie niet kan bestaan zonder gerichte controles op de grote vissen: de bedrijven die doelbewust een arsenaal aan regels aan hun laars lappen, vaak ten koste van de chauffeur. Het zijn deze bedrijven die de markt kapot maken, niet de kleine vissen die per vergissing een document vergeten meegeven aan de chauffeur of éénmalig een toeslag vergeten uit te betalen.

Evy Van Der Paelt
Adjunct-Directeur

‍

Denemarken stapt eind 2024 uit het Eurovignetverdrag en voert op 1 januari 2025 een kilometerheffing in voor vrachtwagens met een MTM van 12 ton en meer.

Op welke wegen?
‍De kilometerheffing in Denemarken is van toepassing op alle hoofd- en snelwegen en in de milieuzones van Kopenhagen, Frederiksberg, Odense, Aarhus en Aalborg.

Tarieven
‍In de tarievenstructuur worden de voertuigen die onderhevig zijn aan de kilometerheffing, onderverdeeld volgens gewichtsklasse en CO2-emissieklasse.
Het overzicht van de voertuigen die zijn vrijgesteld van de kilometerheffing en de tarieven, kan je raadplegen in het Helpcenter

Betaalmogelijkheden

Voorlopig zijn er twee manieren om de kilometerheffing te betalen:

1. Met een tolbox van een EETS-provider. Voorlopig werden er al drie EETS-providers goedgekeurd. De tolwegenuitbater in Denemarken is nog in onderhandeling met andere aanbieders. De TLV-OBU kan nog niet worden geactiveerd. Onze tolboxleverancier Toll4Europe werkt aan alternatieven om de Deense kilometerheffing te betalen.

2. Met een online kilometerheffing ticket op de website KmToll  

Handhaving
‍De nummerplaat van het voertuig wordt gelezen door ANPR-camera’s. Op die manier kunnen de controle-instanties automatisch nagaan of er kilometerheffing werd betaald (met OBU of digitaal tolticket). Wanneer het systeem vaststelt dat er geen kilometerheffing werd betaald, wordt er een boete opgelegd van 4.500 DKK.  

Eurovignet
‍Nu Denemarken uit het Eurovignetverdrag stapt, zullen er vanaf 1 januari 2025 nog drie landen zijn waar het Eurovignet van toepassing is: Zweden, Luxemburg en Nederland. In de zomer van 2026 voert ook Nederland een kilometerheffing in.

‍

‍

Vlaanderen zet het licht op groen

De Vlaamse Regering keurde nieuwe voorwaarden goed voor een proefproject met zero-emissievrachtwagens. De nieuwe regels zijn nodig om de e-trucks toe te laten op de openbare weg, omdat ze langer zijn dan de wettelijk toegestane lengte. Colruyt Group start alvast met een proefproject.

Emissievrije voertuigen hebben vaak een hogere massa in vergelijking met hun dieselvariant. Met de herziening van artikel 32bis van het KB ‘Technische eisen’ maakt Vlaanderen het mogelijk om in welbepaalde gevallen de wettelijk toelaatbare maximummassa van deze emissievrije voertuigen te verhogen. Zo worden milieuvriendelijke voertuigen niet benadeeld door hun hogere massa waardoor minder goederen geladen kunnen worden.

Het wegnemen van wettelijke beperkingen moet het gebruik van emissievrije voertuigen vereenvoudigen. Ook op het vlak van afmetingen – lengte en hoogte – stelt zich een uitdaging. Batterij-elektrische voertuigen hebben het batterijpakket tussen de assen zitten. Hierdoor wordt het voertuig langer dan de dieselversie. Voertuigen op waterstof hebben dan weer een installatie achter de cabine staan wat ook een bijkomende lengte veroorzaakt. Toch is het de bedoeling om met emissievrije voertuigen een zelfde volume of massa te kunnen vervoeren dan vandaag wettelijk mogelijk is.

Colruyt pioniert

Colruyt Group start op 1 januari 2025 als eerste een proefproject waarbij langere elektrische vrachtwagens op de openbare weg mogen rijden. Door de batterijen in de elektrische truck wordt de as van de vrachtwagen zwaarder belast, waardoor per vrachtwagen 11 procent minder volume aan goederen kan vervoerd worden. Hierdoor zou het dagelijks aantal ritten met elektrische vrachtwagens stijgen tot zo’n 1.100 ritten. Met de dieselvloot doet men nu zo’n 900 tot 1.000 ritten per dag. De oplossing werd gevonden in vrachtwagens met een dubbele as. Daardoor moest de oplegger ook een meter achteruitgeschoven worden en werd het voertuig langer dan de maximale toegelaten lengte van 16,50 meter. Maar zo zou de voertuigcombinatie onder ‘uitzonderlijk vervoer’ komen te vallen, wat niet werkbaar is.

Innovatie in transportsector ondersteunen

De Vlaamse overheid heeft daarom een regelgevend kader gecreëerd voor proefprojecten met emissievrije slepen die afwijken van de normale afmetingen. Hiermee is Vlaanderen het eerste gewest dat langer en zwaarder emissiearm of emissievrij vrachtverkeer gecontroleerd toelaat. Voor Vlaams minister van Mobiliteit Annick De Ridder kan dit een belangrijke stap zijn in de richting van duurzaam vrachtvervoer over de weg. “Als innovatieve topregio kan Vlaanderen hier een cruciale rol spelen” aldus de minister.

De komst van elektrische trucks is een belangrijke stap in de omschakeling naar transport via de weg zonder uitstoot. De transportsector kan nu kiezen voor emissievrij vervoer zonder in te boeten op rendabiliteit. “Met het proefproject voor milieuvriendelijk uitzonderlijk vervoer zetten we een belangrijke stap richting een duurzame toekomst. Dit besluit toont onze inzet om innovatie in de transportsector te ondersteunen, terwijl we tegelijkertijd onze klimaatdoelen dichterbij brengen. Samen maken we onze wegen groener en onze economie sterker”, aldus Vlaams minister De Ridder.

‍